Akım Korumalı Priz
Günümüzde elektronik teknolojisi hızlı bir biçimde gelişmekte, kullanılan devrelerin hızları sürekli artmakta ve boyutları da sürekli küçülmektedir. Bu durumda cihazlar bozucu etkilere karşı daha da hassas hale gelir. Bu sebeple hassas elektronik cihazlarla birlikte akım korumalı priz kullanımı mecburi hale gelmektedir.
Ülkemizde internet bağlantılarında olduğu gibi elektrik sistemlerinde de sıklıkla sorunlar yaşanmakta. Kesintilerin yaşanması ve voltaj değerlerinin sıklıkla değişmesi özellikle bilgisayarlar olmak üzere elektronik birçok cihaza farkında olunmasa da zarar verir.
Akım korumalı prizler genelde UPS olarak bilinen harici güç üniteleri ile karıştırılır. Normalde UPS, içeriğindeki batarya sayesinde sürekli sabit akım sağlayarak cihazlarınızı korurken, gürültüden, yüksek ve düşük voltaj dalgalanmalarından etkilenmelerini de engeller. Ancak akım korumalı prizlerin amacı cihazlarınızı yakabilecek olan yüksek voltajlardan korumak, aynı zamanda gürültülere ve dalgalanmaya karşı cihazlarınızın etkilenme oranını düşürmektir. Bu priz çeşitleri, düşük voltajlara karşı bir batarya içermedikleri için maalesef bu durumlarda güvenlik sağlayamazlar.
Modern yaşamda kullanılan cihazların yapılarından dolayı, emniyeti yetersiz olan şebeke elektriğinin bozucu etkilerine karşı korunması için ayrıca son kullanıcıların zarar görmemesi açısından, dikkat edilmesi gereken unsurların önemi gün geçtikçe daha da artmaktadır. Akım korumalı prizler hassas elektronik cihazlarda darbe gerilimi koruyucu, maksimum gerilim sınırlayıcı ve gürültü önleyici olarak kullanılan ürünlerdir. Bu korunma özelliklerine sahip olmayan sıradan prizler, elektronik cihazların arızalanmasına ve kullanım ömürlerinin kısalmasına neden olurlar.
Darbe gerilimi, kısaca elektriksel geriliminin, herhangi bir kaynaktan gelen elektrik hattında yarattığı ani darbedir ve 1-10 mikro saniye gibi oldukça kısa sürelidir. Bu kısacık süreye rağmen voltaj ve enerji çok yüksek değerlere çıkabilir. Yüksek enerji, bulunduğu hattan beslenmekte olan cihazların içindeki elektronik parçalarda bulunan yalıtkanların tahrip olmasına, dolayısıyla da cihazın arızalanmasına yol açabilir.
Elektriksel gürültü, şebekeye bağlı cihazların çalışmalarından kaynaklanan, elektrik hattı üstünde gürültü ya da diğer bir deyişle parazit yaratmalarıdır, darbe gerilimi kadar kuvvetli olmasa da uzun süreli bazen de sürekli olarak meydana gelir. Hassas cihazların normal çalışmalarını engeller, elektrik hatlarında yüksek darbe gerilimlerinin oluşmasına sebep olur.
Akım Korumalı Priz Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Bir akım korumalı priz alırken dikkat edilmesi gereken temel 3 nokta vardır. Bunlardan ilki malzeme kalitesidir. Genelde dayanıklı ve yanmaya karşı koruması bulunan malzemelerden üretilmiş olması akım korumalı prizlerde oldukça önemli bir özelliktir. Ayrıca joule değeri önem taşır. Bu değer, prizin ömrünü ifade eder. Joule değeri düşük olanlar, kısa sürede akım koruma özelliğini kaybederken, yüksek joule değerine sahip olanlar daha uzun süre cihazları yüksek voltajlara karşı korur. Aynı zamanda joule durumunu gösteren led ışıklı versiyonlar kullanım kolaylığı açısından tercih edilebilir. Bu led ışık sayesinde akım korumalı prizin hala akım koruması yapıp yapmadığı takip edilebilir.
Akım korumalı prizin toplam güç kapasitesi de dikkat edilmesi gereken önemli bir husus. Eğer 2200W güce sahip olan prize bir ütü gibi ya da kaynak makinesi vb. yüksek voltaj çeken cihaz bağlanırsa, bu prizler sigortayı attırarak gücünü tamamen keser. Yani aslında kullanılan priz kadar, prize bağlanan cihazlar da önemlidir.
Akım koruyucu adıyla da bilinen akım koruma prizleri özellikle Led TV, LCD ve Plazma TV gibi cihazlarda kullanılır. Prizde bulunan yoğun elektrik akımı nedeniyle oluşan riskler konusunda ciddi yararları vardır. Fakat bazı satıcılar, aşırı gerilimleri engeller şeklinde ürünleri pazarlar ve bu durum tüketici mağduriyetleri yaratır. Akım koruma prizleriyle, gerilim sönümleme ya da aşırı gerilimlerin sistemde oluşturacağı hasarların engellemesi söz konusu olamamaktadır. Bu tarz korumaların, güvenlik seviyeleri bakımından el bile değemeyecek, yapı panolarında yapılması gerekir ki zaten televizyon ve diğer benzer cihazların içinde bu tip korumalar mevcuttur.
Kısaca olası bir aşırı gerilim olayında normal prizler de, bu prizlerin koruduğu cihaz da hasar görür. Bu nedenle aşırı yüklenmeyi engellemek amacıyla yapılan akım korumalı prizler kullanılır.
Akım Korumalı Priz Fiyatları
Akım korumalı prizlerin içinde ekstra bileşenler ve bir de sigorta bulunduğu için daha pahalı olabilir. Akım korumalı prizlerin içerisinde bulunan sigortanın görevi, olası yüksek voltajda kendini kapatarak, bağlı olan cihazlara bu yüksek voltajın ulaşmasını engellemektir. Malzeme kalitesi olarak da normal prizlere göre daha iyi olan akım korumalı prizler, haliyle normal prizlere göre daha pahalı olur. Çok uygun fiyatlarla akım korumalı priz almaya pek yanaşılmaması gerekir. Piyasada çok sayıda akım korumalı priz bulunmaktadır. Bu sebeple her marka akım korumalı prizi almamak gerekir.
Akım Korumalı Prizin Gerekli Olma Nedenleri
Bütçesi yeterli olanlar için evdeki tüm prizlerin akım korumalı olarak değiştirilmesi yararlı olacaktır. Fakat kısıtlı bütçeyle hareket edebilecek olanlar, önceliği bilgisayar ve televizyon gibi cihazlar başta olmak üzere, akıllı telefon ve tablet gibi maddi değeri yüksek cihazlara vermelidir. Yıllardır kullanılan standart priz tiplerinin yerini, yeni binalarda akım korumalı prizler almaya başlıyor.
“Şarj aleti patladı, şarja takılı cep telefonu patladı.” tarzında yapılan haberlerin yaygınlaşma nedeni bu haberlere konu olan standart prizlerin kalitesiz olmasıdır. Çünkü olası bir yüksek voltajla kullanılan normal prizin yanma hatta patlama ihtimali yüksektir. Bu nedenle mutlaka kaliteli ve akım korumalı priz kullanmaya özen gösterilmelidir.
Evde, ofiste, okullarda yani kısaca priz kullanılacak cihazların çok olduğu yerlerde mutlaka akım korumalı priz kullanılmalıdır ki olası bir yüksek gerilime denk gelindiğinde önce insan sağlığı sonra da cihazlar, dolayısıyla da bulunulan ortam zarar görmesin.
Prize bir tane cihaz bağlandığında bile bulunulan mekândan yüksek gerilim hattı geçiyorsa, cihazlara zarar gelme olasılığı yüksektir.
Akım Korumalı Priz Çeşitleri
Enerji korumalı prizler piyasada pek çok çeşide sahiptir. Bunlar; tekli, 2,'li, 4'lü, 6'lı ve USB'li olanlar gibi seçeneklerdir. Yeni model akıllı akım korumalı prizler de üretilmeye başladı. Bu yeni akıllı akım korumalı prizleri uzaktan kumanda ya da akıllı telefonunuzla prize gelen akış kontrol edilebilir. Bunun yanında belirlenen zaman aralığını ayarlanıp, sadece o saatlerde güç kontrolü sağlanabilir. Bu modellerde analog saatlere alarm kurar gibi zaman ayarı yapılarak belirlenen zamandan sonra güç geçişi tamamen kesilir. Teknosa güvencesiyle güvenilir, bilindik ya da büyük markalara ait akım korumalı priz almak hem sizin hem de cihazlarınızın sağlığı için önemlidir. Bu sayede ileride oluşabilecek daha pahalı ve dönüşü olmayan sorunların önüne geçilebilir.
